Similarities between “the secret history of the Mongols” and Turkish epic

الملخص EN

Moğol ve Türk halklarının kahramanlık destanlarında mevcut olan çok sayıda benzer özellikler, onların ortak edebi ve kültürel değerleri üzerinde araştırma yapılmasına olanak sağlar.

İki halkın da kahramanlık destanlarının en değerli örneklerinden olan, bunun yanı sıra Dünya folklor örnekleri arasında kendine has yer edinen “Moğollar`ın Gizli Tarihi” ve “Dede Korkut” eposu konu ve fikir açısından benzerlik teşkil eder.

Çalışmanın amacı adı geçen destan örnekleri üzerinden halkların sosyal ve kültürel hayatının, zengin tarihi geçmişinin, folklorunun ve etnografisinin kıyaslanarak analiz etmektir.

Araştırmada kullanılan temel metot analiz ve karşılaştırma yöntemidir.

Destanların ikisinin de ortak ana fikri kahramanlık, vatanın birliğinin muhafaza edilmesi, düşmanlara karşı mücadeledir.

Destanlarda tayfa baskınlarına ve düşmana karşı yürütülen mücadelede kahramanlık motifleri yansıtılmıştır.

Kahramanlık, talan, esir alma ve intikam destanların ikisinde de yer alan ortak imgelerdendir.

Bahsi geçen imgeler başkahramanların yer aldığı olaylarda anlatılmış ve karakterlerin cesaretini, sertliğini, sadakatini ortaya çıkarmıştır.

Moğol destanının başkahramanı Timuçin gelecekte Cengiz Han adını alan Dünya`nın Fatihidir.

Cengiz Han aklı, zekâsıyla devleti yönetmiş, savunma birliklerini çoğaltmıştır.

“Dede Korkut” eposunun boylarında Salur Kazan, Bamsı Beyrek, Kanturalı gibi yiğitler aracılığıyla mertlik, erenlik, sadakat imgeleri anlatılmaktadır.

Oğuz elinin yiğitleri gücü, yiğitliyi, cesaretiyle bilinir.

Moğol ve Türk destanları tarihte gerçekleşen olaylarla ortak özellikler taşır ve halkların eski tarihi izlerini ihtiva ederler.

Destanlarda Moğol halkının ve Oğuz elinin milli ve manevi değerlerinin, günlük yaşam tarzının zenginliği de açıkça görülür